Pengenalan
- Suatu keadaan yang mana seseorang tidak mendengar keseluruhan bunyi, separuh atau mendengar bunyi bising tertentu.
- World Health Organization menganggarkan seramai 5% populasi dunia atau 466 juta individu di dunia mengalami masalah pendengaran. Seramai 34 juta dalam jumlah ini ialah kanak-kanak.
- Individu masalah pendengaran dikatakan mengalami kehilangan pendengaran bermula 25dB (kekuatan bunyi).
- Individu masalah pendengaran juga dikenali sebagai golongan pekak.
- Pendaftaran Orang Kurang Upaya pada tahun 2017 mendapati 706 orang kanak-kanak mengalami masalah pendengaran.
- Seramai 4,072 murid masalah pendengaran di sekolah kerajaan pada tahun 2019 (Bahagian Pendidikan Khas).
Jenis Kehilangan Pendengaran
- Telinga manusia terbahagi kepada 3 bahagian iaitu telinga luar, tengah dan dalam.
- Setiap bahagian telinga yang terjejas ini boleh menyebabkan kehilangan pendengaran iaitu:
- konduktif,
- sensorineural atau
- campur
Gambar 1: Bahagian telinga manusia
Konduktif
Bahagian telinga terjejas ialah telinga luar dan telinga tengah yang mana:
- Salur telinga tersumbat dengan cecair telinga
- Kecacatan saluran telinga dan bahagian telinga tengah
- Kehilangan pendengaran bersifat sementara tetapi boleh menjadi semakin teruk
Sensorineural
Bahagian telinga terjejas ialah telinga dalam yang mana:
- Berlaku kecederaan dan kecacatan di koklea, laluan saraf pendengaran ke otak
- Kehilangan pendengaran kekal
- Kekuatan dan kejelasan bunyi semakin kurang didengari
Kehilangan Pendengaran Campuran
Bahagian telinga terjejas ialah telinga luar, telinga tengah dan bahagian dalam telinga dalam.
Kekuatan dan kejelasan bunyi semakin kurang didengari.
Tahap Kehilangan Pendengaran
Bunyi diukur berdasarkan kekuatan dan frekuensi menggunakan unit decibels (dB) dan hertz (Hz).
Kanak-kanak yang mempunyai pendengaran normal boleh mendengar bunyi perlahan dari 20dB.
- Sukar mendengar bunyi perbualan yang perlahan seperti berbisik
- Masih boleh mendengar jika persekitaran tidak bising dan sumber bunyi jelas
- Sukar mendengar bunyi persekitaran yang perlahan seperti kicauan burung dan bunyi air yang menitis
- Sangat sukar mendengar bunyi perbualan yang biasa
- Tidak dapat mendengar bunyi perbualan dan percakapan
- Menunjukkan respon terhadap bunyi kuat seperti bunyi hentakan pintu atau hon kenderaan besar seperti lori
- Tidak mendengar walaupun bunyi yang sangat kuat seperti letupan
Pengesanan Kehilangan Pendengaran
Seseorang bayi yang baru lahir mungkin tidak menunjukkan tanda-tanda mengalami masalah pendengaran. Pada usia tertentu, sepatutnya pencapaian perkembangan pendengaran perlu dicapai oleh kanak-kanak.
Semasa Baru Lahir
Menunjukkan reaksi terkejut apabila mendengar bunyi kuat tiba-tiba
3 Bulan
Bayi akan mula mengenali suara ibu bapa
6 Bulan
Bayi boleh mengerakkan kepala dan mata ke arah sumber bunyi yang didengarinya
12 Bulan
Bayi boleh meniru perkataan dan menghasilkan perkataan mudah seperti mama, bye-bye
Apabila bayi semakin membesar antara tanda-tanda kehilangan pendengaran yang ditunjukkan ialah:
Proses Saringan dan Diagnosis
Mengapa saringan awal dilakukan?
Ujian saringan merupakan langkah utama mengenal pasti dan diagnosis kehilangan pendengaran bayi. Tanpa program saringan, bayi yang mengalami kehilangan pendengaran akan lambat menerima diagnosis sehingga mereka telah berusia 1 hingga 3 tahun.
Pada usia 1 hingga 3 tahun berlaku perkembangan pesat bagi kemahiran pertuturan dan bahasa. Tanpa intervensi awal bayi akan mengalami kelewatan dalam kemahiran bahasa, sosial dan akademik.
Langkah-Langkah Saringan dan Diagnosis
Proses Saringan Awal
Rujukan Untuk Penilaian Lanjut
Dianogsis Kehilangan Pendengaran
- Pegawai pemulihan perubatan pendengaran (ahli audiologi) akan menjalankan ujian pendengaran dengan mendalam dan mengesahkan masalah pendengaran yang dihadapi bayi
- Doktor ENT pula akan mengenal pasti punca serta cadangan rawatan khusus bagi bayi atau kanak-kanak
- Penilaian oleh Pegawai Pemulihan Pertuturan (ahli terapi pertuturan) supaya intervensi awal boleh dijalankan
Intervensi Awal
Apabila kanak-kanak menerima diagnosis kehilangan pendengaran, intervensi awal perlu dimulakan secepat mungkin.
Intervensi awal terdiri daripada:
Pegawai Pemulihan Perubatan Pendengaran
(Ahli Audiologi)
Menilai, memilih dan mencadangkan alat bantu pendengaran pada kanak-kanak.
Memberi khidmat nasihat mengenai pemakaian dan penjagaan alat bantu pendengaran kepada ibu bapa atau penjaga.
Menjalankan latihan auditori bagi kanak-kanak yang memakai alat bantu pendengaran.
Alat Bantu Pendengaran / Assistive Listening Devices atau Koklea Implan
Seseorang kanak-kanak bermasalah pendengaran akan disaran menggunakan:
- Alat bantu pendengaran atau ;
- Menjalani koklea implan
- Membantu kanak-kanak untuk mendengar dengan menguatkan bunyi di persekitaran
- Koklea implan akan dicadangkan sekiranya alat bantu pendengaran tidak dapat membantu masalah pendengaran secara optimum
- Koklea implan ialah alat perubatan yang menggantikan fungsi telinga yang rosak (koklea). Suatu pembedahan dijalankan untuk memasukkan implan
- Koklea implan mengganti fungsi bahagian dalam telinga yang rosak untuk menghantar isyarat bunyi kepada otak
FAKTA
Semakin awal bayi atau kanak-kanak menerima intervensi awal, mereka akan menunjukkan pertuturan, bahasa dan kemahiran belajar yang lebih baik berbanding mereka yang tidak atau lewat menerima intervensi.
Direktori Servis Kanak-Kanak Masalah Pendengaran
Persekutuan Orang Pekak Malaysia
No.3A-12, Staircase 3,
Menara KLH, Bandar Puchong Jaya
47100 Puchong, Selangor, MALAYSIA
Tel: +603 8070 9308
Fax: +603 8076 1090
Emel: infomfd@gmail.com
www.mymfdeaf.org
Persatuan Kebangsaan Pekak Malaysia
No. 25A, Jalan Kampung Pandan,
55100 Kuala Lumpur, MALAYSIA
Tel: +603 9287 0739
Emel: cuedspeechnsd@gmail.com / cuedspeech@nsd.org.my
www.nsd.org.my
Pegawai Pemulihan Pendengaran Pertuturan (Ahli Terapi Pertuturan) dan Pegawai Pemulihan Perubatan Pendengaran (Ahli Audiologi)
*Hospital Kerajaan dan Hospital Swasta di bandar-bandar utama